استفاده از کنسانتره پروتئین‌ سویا در جیره غذایی آبزیان با تأکید بر ماهیان خاویاری

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 موسسه تاسماهیان

2 معاونت پژوهش و فناوری، موسسه بین المللی تاسماهیان دریای خزر

3 موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر

4 مدیر بخش آبزی پروری/ موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر

5 شرکت آبزیکو

چکیده

ماهیان سردآبی و خاویاری به 35 تا 50 درصد پودر ماهی در جیره غذایی نیاز دارند. رشد سریع آبزی‌پروری، افزایش تقاضا و کمبود منابع پودر ماهی منجر به گران‌شدن این ماده غذایی شده است. علاوه بر این، کیفیت پودر ماهی متغیر بوده و وابسته به ترکیبات تغذیه‌ای، پاتوژن‌ها، آلودگی‌ها و آمین‌های بیوژنیک است. محققین بسیاری در مورد جایگزین‌های پروتئین پودرماهی در جیره غذایی آبزیان تحقیق نموده‌اند. در ماهیان گوشتخوار جایگزینی پروتئین‌های گیاهی بجای پودر ماهی به دلیل فاکتورهای ضدتغذیه‌ای و قابلیت هضم پایین موفقیت‌های کمی در پی داشته است. علاوه بر آن، ماهی در مقایسه با جانوران خونگرم نمی‌تواند بطور مؤثری از کربوهیدرات بعنوان منبع انرژی بهره گیرد. پروتئین کنسانتره سویا از حلال‌شویی ورقه‌های سفید چربی گرفته‌شده سویا در الکل و اسید به‌دست می‌آید. حلال‌شویی به وسیله الکل کربوهیدرات‌های محلول در الکل را از بین برده و بطور قابل‌توجهی فاکتورهای ضدتغذیه‌ای (لسیتین، بازدارنده‌های تریپسین، گلایسینین، ساپونین و اولیگوساکاریدها) را کاهش می‌دهد. این فاکتورهای ضد‌تغذیه‌ای باعث انسداد روده، ناراحتی‌های گوارشی، افزایش حساسیت به بیماری و کاهش شاخص‌های رشد در آبزیان می‌گردد. علاوه بر آن، در مقایسه با پودر ماهی، پروتئین کنسانتره سویا از لحاظ پروتئین، اسیدآمینه و کیفیت، قابل رقابت با پودر ماهی است. در میگوی وانامی (Litopenaeus vannamei) امکان جایگزینی پروتئین کنسانتره سویا بجای پودر ماهی تا 80 درصد بدون تأثیر منفی بر شاخص‌های رشد امکان‌پذیر بود. در تاسماهی سیبری و تاسماهی سفید میزان جایگزینی بین 45 تا 75 درصد گزارش شده است. در صورت دستیابی به تکنولوژی تهیه پروتئین کنسانتره کنجاله سویا با هزینه مناسب، پروتئین کنسانتره سویا منبع پروتئین مناسبی بجای پودر ماهی در تغذیه آبزیان و ماهیان خاویاری در کشور است.

کلیدواژه‌ها