پژوهشکده میگوی کشور، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، بوشهر، ایران
چکیده
هدف از این مقاله تعیین کاربردهای فناوریهای نوین مولکولی در برنامه های حفاظت ژنتیکی و پرورش ماهیان خاویاری میباشد. راسته تاسماهیسانان، شامل دو خانواده Acipenseridae (ماهیان خاویاری) و Polyodontidae (پاروپوزه ماهیان)، به دلیل تولید خاویار سیاه دارای ارزشمندترین گونه‌های اقتصادی در تجارت جهانی آبزیان میباشد، لذا این گونهها هدف بسیاری از برنامه‌های حفاظت ژنتیکی در سراسر جهان بوده و هستند. چندین گونه از ماهیان خاویاری در بخشهای جنوبی دریای خزر و رودخانههای منتهی به آن وجود دارند. طی دهه‌های اخیر، استفاده از اطلاعات ژنتیکی به عنوان یک بخش ضروری از برنامه‌های مدیریتی گونه‌های در معرض خطر انقراض از جمله ماهیان خاویاری مطرح شده است. بدون اجرای برنامه‌های حفاظتی و پرورشی پایدار، احتمال پایینی برای زندهمانی جمعیتهای کنونی ماهیان خاویاری وجود دارد. فناوریهای نوین مولکولی مانند مهندسی ژنوم و پیوند ژنومی (پیوند سلولهای رده زایا و انتقال هسته سلول غیرجنسی)، راهکارهای امیدبخشی برای تولید گامت، ایجاد بانک ژن، بازسازی ژنتیکی و حفاظت و احیای گونه‌های در معرض خطر انقراض با چرخه تولیدمثلی طولانی مانند ماهیان خاویاری میباشند.
)