1
معاونت پژوهش و فناوری، انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری
2
دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم و فناوری زیستی، زیست شناسی دریا، جانوران دریا
چکیده
تولید جیره غذایی اقتصادی با تأکید بر نیازمندی غذایی گونه، افزایش تولید در واحد سطح، ارائه محصولات با کیفیت و متنوع با ارزش افزوده بالاتر، جهت توسعه پایدار صنعت ماهیان خاویاری در کشور ضروری است. با توجه به توسعه روزافزون پرورش ماهیان خاویاری در کشور انتظار میرود که این ماهیان نیز در روند پرورش با انواع بیماریهای عفونی و غیرعفونی مواجه شوند. اغلب عوامل بیماریزا، فرصتطلب بوده و منجر به بروز بیماری در ماهیانی میشوند که دارای نقص در سیستم ایمنی خود باشند. کیتوزان یک نوع پلی ساکارید با خاصیت تحریک رشد و تقویت ایمنی در آبزیان بوده که از نظر ساختار شیمیایی پلیمری از گلوکز آمین (Glucosamin) می‌باشد که از استیل‌زدایی (Deacetylation) کیتین به دست می‌آید. گزارشهای متعددی در خصوص اثر کیتوزان بر پارامترهای رشد، شاخص‌های خونی، بهبود فعالیت آنتی‌اکسیدانی، مورفولوژی روده، مقاومت در برابر عوامل بیماریزا و مقاومت به استرس در گونه‌های مختلف ماهیان خاویاری از جمله فیلماهی، تاسماهی سیبری و ازونبرون پرورشی به چاپ رسیده است. بر اساس پژوهش صورت گرفته، با افزودن میزان 5/0 درصد مکمل کیتوزان در جیره غذایی ماهیان خاویاری با میانگین وزنی 2 تا 200 گرم، باعث بهبود عملکرد رشد، شاخص‌های ایمنی از جمله لیزوزیم، کمپلمان، ایمونوگلوبولین کل و ایمونوگلوبولین M (IgM) و نیز افزایش بیان ژن‌های مرتبط با رشد و ایمنی نسبت به گروه شاهد شد. بر این اساس میتوان بیان نمود، استفاده از کیتوزان در جیره غذایی، ضمن ارتقای روند رشد، افزایش توان عملکردی دستگاه ایمنی و بهبود شاخص‌های سلامت میتواند در سودآوری پرورش دهندگان و توسعه پایدار صنعت آبزی پروری ماهیان خاویاری کشور، مؤثر واقع گردد.
)